Programma

Twee werksessies op 20 april 2023, Weert

Ruimtelijke kwaliteit bij fabrieksmatige woningbouw

1. Drijfveren, rollen en verantwoordelijkheden in het totstandkomingsproces
2. De soepelheid van modulaire bouwsystemen

Organisatie: Federatie Ruimtelijke Kwaliteit (Vibeke Gieskes, Véronique Monpellier) en College van Rijksadviseurs (Iris Thewessen, Lena Knappers, Gianna Bottema)

Gespreksleider: Thijs Asselbergs

Tijdstippen: 10.00 – 11.45 (werksessie 1), 13.30 – 15.15 uur (werksessie 2)

Inleiding

Vanwege het nijpende woningtekort en de grote woningbouwopgave waar Nederland voor staat, doen allerlei vormen van fabrieksmatige woningbouw steeds rapper hun intrede. Om tot oplossingen voor het woningprobleem te komen, maar ook voor de uitstoot die gepaard gaat met de productie van nieuwe woningen, wordt gezocht naar nieuwe wijzen van productie, van materialisering, van samenwerking, van procesinrichting. Verschillende concepten en oplossingen passeren de revue, maar bij vrijwel alle voorbeelden wordt duidelijk dat er nog veel te leren valt en dat er nog veel onbekend is, maar dat het onbekende ook voor veel nieuwsgierigheid en experimenteerdrift zorgt. Woonwijken schieten uit de grond, snelheid voert de boventoon. Daarbij is kwaliteitsborging niet altijd het belangrijkste argument om iets wel, niet of anders te doen. Veel beslissingen worden gestoeld op kwantitatieve argumenten, ook al voert de wens tot het maken van kwaliteit bij de aanprijzing van de woningbouw vaak de boventoon.

Werksessie 1

Kwaliteitsborging tijdens het proces: drijfveren, rollen, verantwoordelijkheden

Ruimtelijke kwaliteit, daar gaat het in elk proces om. Maar wat is dat precies, verstaat iedereen er hetzelfde onder? In de praktijk blijkt men vaak liever over meetbare kwaliteit te spreken, doelt men op technische aspecten en eisen. Toch is kwaliteit is ook niet direct kwantificeerbaar: dat mensen zich thuis voelen en dat een buurt leefbaar blijft, heeft vaak te maken met aspecten als de historie van de plek, met schoonheid, met het gevoel bij de plek die het project een buurt maken, waar mensen elkaar ontmoeten, gezamenlijke waardes delen. Maar hoe geeft men deze kwaliteit een plek in het proces. Waar wordt het geborgd in de verschillende fases van het project, in de criteria, in de beleidsdocumenten, in de nota’s? Hoe kunnen verschillende partijen beter elkaars taal gaan spreken, een echte dialoog voeren en komen tot een daadkrachtige samenwerking?

De achterliggende vraag van de werksessie is: hoe kunnen overheid, markt, opdrachtgevende, ontwerpende én kwaliteitsbeoordelende partijen beter samenwerken en het proces slimmer inrichten om kwalitatief hoogwaardige nieuwe woningen en buurten te realiseren?

Tijdens de eerste werksessie zoomen we in op een twee- of drietal projecten die de kwaliteitsborging in het proces en de rollen van eenieder gedurende het proces inzichtelijk maken.

Werksessie 2

De soepelheid van modulaire bouwsystemen bij fabrieksmatige bouw

Tijdens de tweede werksessie gaan we aan de hand van de besproken en een paar aanvullende voorbeelden in gesprek over mate van flexibiliteit van modulaire bouwsystemen en de invloed die dat heeft op de kwaliteit van de woningplattegrond. In een gesprek tussen fabrieksbouwers, ontwerpers, stedenbouwkundigen, marktpartijen, corporaties en commissieleden ruimtelijke kwaliteit zoeken we naar aanknopingspunten om de kwaliteit van de plattegronden te kunnen vergroten binnen de mogelijkheden van het systeem van de fabrieksmatige bouw. De centrale vraag tijdens deze werksessie is: wat zijn de belangrijkste geldende parameters bij het bouwen en ontwerpen aan de bouwsystemen en de invloed die dat heeft op de woningplattegrond en de ontwikkelde woningstandaard. Kunnen we hierbij ook leren van het verleden?

Doel van de werksessies

• Vervolgen van de dialoog tussen opdrachtgevende en bouwende partijen, de overheid en de ontwerpers;
• Het delen van kennis en ervaring aan de hand van casussen;
• Het detecteren en een poging tot ontwarren van knopen gedurende het proces;
• In gesprek gaan over elkaars drijfveren, belangen, rollen en verantwoordelijkheden;
• Begrip voor elkaars motieven;
• Inzicht krijgen in aanknopingspunten voor het realiseren van de kwaliteit van woningplattegronden;
• Komen tot vervolgafspraken over samenwerking;
• Inplannen vervolgactiviteiten (bezoek aan elkaars projecten, gesprek met elkaar, excursies).